Week van de Valpreventie
Ben je ouder dan 65 jaar en ben je het afgelopen jaar 2 of meer keer gevallen, met of zonder letsel? Heb je last van evenwichts- en gangstoornissen? Dan loop je risico om vaker te vallen. Tijdens de Week van de Valpreventie informeren we je graag over val- en fractuurpreventie.
Wat is valpreventie?
Valpreventie is het voorkomen van valaccidenten en het verhinderen van de ernstige gevolgen veroorzaakt door een val, bij de seniorenpopulatie die het grootste risico vormen tot vallen.
Vallen
Valpartijen bij ouderen is een probleem dat ernstig wordt onderschat. Meer dan de helft van de senioren boven de 80 jaar maakt minstens één keer per jaar een val mee in een woon – en zorgcentrum.
Oudere personen zijn de belangrijkste risicocategorie voor valaccidenten.
Ernstige valpartijen ontstaan meestal op oudere leeftijd en hebben een negatieve invloed op de kwaliteit van leven voor de oudere mens. Het risico tot vallen stijgt naargelang de oudere fragiel wordt. Het risico op heupfracturen is aanzienlijk hoog: 90% van alle heupfracturen wordt veroorzaakt door een valaccident.
Lichamelijke letsels zijn niet de enige gevolgen van vallen. Op psychosociaal vlak veroorzaakt een valpartij ook heel wat negatieve gevolgen voor de oudere. Senioren zullen zich steeds meer isoleren uit angst om te vallen. Dit leidt tot beperking van de alledaagse activiteiten, waardoor ze steeds meer afhankelijk worden van anderen.
Oorzaken
Een persoon die een val meemaakt, komt ongewild op de grond terecht. De aanleiding hiertoe kan door de persoon zelf zijn (bijvoorbeeld door evenwichtsstoornissen), maar meestal spelen de omstandigheden en de omgeving een belangrijke rol. De drie grootste factoren van vallen bij ouderen zijn:
Op oudere leeftijd werkt ons lichaam niet meer optimaal: kwaaltjes, ziektes en stoornissen verhogen het risico op valpartijen.
Gevaarlijke omstandigheden zoals gebruik van alcohol, innemen van meerdere risicovolle geneesmiddelen en handelingen kunnen evenwel het valrisico doen toenemen.
Een veilige omgeving is uiterst belangrijk om de kans op vallen te beperken: attent zijn voor gladde/natte vloeren, steile trappen zijn uit ten boze, zorg voor voldoende verlichting, obstakels (tapijten, snoeren) verwijderen, enz.
Vallen voorkomen
Een goede kamerinrichting en veiligheid zijn essentieel om ongelukjes te voorkomen! Sommige plaatsen zijn gevaarlijker dan andere: je kunt er makkelijker struikelen en vallen. Dat is bijvoorbeeld het geval voor plaatsen waar u veel tijd doorbrengt (bv. kamer), plaatsen waar de ondergrond steil of glad is (bv. badkamer), smalle doorgangen (bv. gang), de tuin, enzovoort.
Enkele tips om vallen te voorkomen:
- Herinrichten
Breng verbeteringen aan in uw kamerinrichting, voorzie van wandelruimte door onnodige meubels te verwijderen die de doorgang belemmeren. Ga samen met de ergotherapeut in je kamer na waar de gevaren schuilen. Soms volstaat het om een betere verlichting aan te brengen, overbodige meubels te verwijderen, tapijten en snoeren weg te werken, antislipmateriaal aan te brengen... - Bewegen
De beste remedie om valincidenten te voorkomen is om aan lichaamsbeweging te doen. Verminderd evenwicht of spierkracht, een afwijking in je wandelpatroon of beweeglijkheid, zijn de belangrijkste risicofactoren voor een val. Door elke dag licht tot matig of intensief te bewegen en zitgedrag zoveel mogelijk te onderbreken, neemt de fysieke fitheid en het uithoudingsvermogen toe en daalt het valrisico. Er zijn heel wat activiteiten die je fitheid bevorderen, denk aan de activiteiten binnen het rusthuis zoals, zitturnen, fit-o-meter en het wandelclubje. - Risico's beperken
Beperk zoveel mogelijk risicovolle handelingen en maak gebruik van hulpmiddelen. Wees voorzichtig op trappen, gebruik de trapleuningen. Plaats uw materiaal op bereikbare hoogte en in handbereik. Zoals uw rollator of looprek, toiletartikelen, enzovoort. Zet je bed op de laagste stand, zet de remmen van je rolstoel op alvorens je rechtstaat, gebruik de steunbaren bij een toiletbezoek… - Gezond eten
Gezonde voeding is voor iedereen belangrijk. Het risico op een vermindering van de spierkracht en een slechte kwaliteit van het spierweefsel waardoor problemen met het evenwicht kunnen ontstaan, neemt bij het ouder worden snel toe. En ook onze botten kunnen brozer worden. Dit heeft allemaal te maken met een tekort aan eiwitten en een tekort aan vitamine D en calcium. Om de spieren en de botten dus sterk te houden en zo het risico op valpartijen en breuken te verkleinen is het belangrijk dat voeding rijk is aan vitamine D, calcium en eiwitten. - Zicht nakijken
Laat je zicht zeker nakijken. Een goed zicht helpt een val voorkomen. Goed zien is belangrijk om obstakels te zien die kunnen leiden tot een val. Indien het zicht verminderd of belemmerd is, moet je nog meer vertrouwen op de houdingscontrole door je spieren. Afwijkingen van het zicht, slecht gebruik en onderhoud van een bril of onvoldoende verlichting in en rond de woning zijn elementen die bijdragen aan het valrisico.